Ecoeleusis
Κι όμως οι φήμες βγήκαν αληθινές! Τα μπάζα από τις εκσκαφές της επέκτασης της γραμμής 3 του Μετρό προορίζονται για το Μελετάνι. Παρασκηνιακά και αθόρυβα, χωρίς τη στοιχειώδη ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας αλλά και των Δημοτικών Συμβουλίων, τόσο η πολιτεία όσο κι ο «εθνικός εργολάβος», προκειμένου να επιλύσουν το πιεστικό πρόβλημα της τελικής διάθεσης μπαζών από τις εκσκαφές (τόσο του μετροπόντικα, όσο και τις συμβατικές) του Μετρό, σκέφθηκαν για άλλη μια φορά τη …δυτική λύση, ως την πλέον συμφέρουσα οικονομικά. Η σχετική εγκριτική απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής δεν αναρτήθηκε στο «Διαύγεια», ενώ το θέμα ουδόλως αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης ή αντιπαράθεσης κατά την πρόσφατη προεκλογική τύρβη στην Μάνδρα, παρότι πολλοί γνώριζαν τα σχέδια και τις …φήμες.
Κι όμως οι φήμες βγήκαν αληθινές! Τα μπάζα από τις εκσκαφές της επέκτασης της γραμμής 3 του Μετρό προορίζονται για το Μελετάνι. Παρασκηνιακά και αθόρυβα, χωρίς τη στοιχειώδη ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας αλλά και των Δημοτικών Συμβουλίων, τόσο η πολιτεία όσο κι ο «εθνικός εργολάβος», προκειμένου να επιλύσουν το πιεστικό πρόβλημα της τελικής διάθεσης μπαζών από τις εκσκαφές (τόσο του μετροπόντικα, όσο και τις συμβατικές) του Μετρό, σκέφθηκαν για άλλη μια φορά τη …δυτική λύση, ως την πλέον συμφέρουσα οικονομικά. Η σχετική εγκριτική απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής δεν αναρτήθηκε στο «Διαύγεια», ενώ το θέμα ουδόλως αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης ή αντιπαράθεσης κατά την πρόσφατη προεκλογική τύρβη στην Μάνδρα, παρότι πολλοί γνώριζαν τα σχέδια και τις …φήμες.
Η ΕCOELEUSIS αποκαλύπτει σήμερα όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, προκειμένου να ενημερωθεί η κοινή γνώμη της περιοχής. Επιβάλλεται η άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών, κυρίως από την Αντιπεριφέρεια, αλλά και από τους Δήμους Μάνδρας και Ελευσίνας, προκειμένου η τοπική κοινωνία μέσω των αιρετών οργάνων της και των κοινωνικών της φορέων να πάρει σαφή θέση. Σχετική επιστολή απέστειλε, τη Δευτέρα 29/12, η Κίνηση Πολιτών ΕCOELEUSIS στον Αντιπεριφερειάρχη Δυτ. Αττικής κ. Γ. Βασιλείου.
Τα γεγονότα.
Με απόφαση του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, τον περασμένο Οκτώβριο, εγκρίθηκε μελέτη για την εναπόθεση, στην θέση «Μαλιαζέζα» (Μαύρο Βουνό) της ευρύτερης περιοχής Μελετάνι του Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας, 1.500.000 κυβ. μέτρων αδρανών υλικών, προϊόντων από τις εκσκαφές των σηράγγων, των σταθμών και των φρεάτων, της δυτικής επέκτασης της γραμμής 3 του Μετρό (από Χαϊδάρι, έως Πειραιά).
Η μελέτη (πλήρες αντίγραφο της οποίας κατέχει η ΕCOELEUSIS) φέρει τον τίτλο «Μελέτη περιβαλλοντικής αποκατάστασης εξορυχθείσας και εξοφλημένης ανενεργού περιοχής Μεταλλείου Βωξίτη στην θέση «Μαλιαζέζα» Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας της οριστικής Μεταλλευτικής παραχώρησης ΟΠ196 Αττικής με χρήση αυτής ως αποθεσιοθαλάμου για τα αδρανή προϊόντα εκσκαφής της δυτικής επέκτασης της Γραμμής 3 του ΜΕΤΡΟ».
Το έργο θα εκτελεστεί από την ΕΛΛΑΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΕ (θυγατρική της ΑΚΤΩΡ Α.Ε.), η οποία υπέβαλε προς έγκριση και τη σχετική μελέτη.
Ως σκοπός -σύμφωνα με τη μελέτη- προβάλλεται η περιβαλλοντική αποκατάσταση και η επανένταξη στο φυσικό περιβάλλον των εγκαταλειμμένων ορυγμάτων από την εξόρυξη του βωξίτη, στη θέση Μαλιαζέζα, μέσω της διάθεσης πλεοναζόντων αδρανών υλικών από την κατασκευή ενός έργου δημόσιας ωφέλειας. Μετά τα «αναγκαία αντιδιαβρωτικά και υδραυλικά έργα» θα επακολουθήσουν φυτευτικές εργασίες βλαστητικής αποκατάστασης.
Το έργο χαρακτηρίζεται «δασοτεχνικό» και φέρει την έγκριση του Δασαρχείου Αιγάλεω, το οποίο, με την παραπάνω απόφαση του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, ορίστηκε αρμόδιο για την παρακολούθηση και εποπτεία εκτέλεσης των εργασιών απόθεσης των αδρανών υλικών. Επίσης, η Δ/νση Αναδασώσεων Αττικής ορίστηκε αρμόδια για τις φυτευτικές εργασίες.
Τα δύο ορύγματα – λεκάνες της Μαλιαζέζας καταλαμβάνουν συνολική έκταση 81,5 στρεμμάτων. Αποτελούν μία από τις τρεις μεγάλες πληγές (οι άλλες δύο είναι νοτιότερα, στις θέσεις Λούτσα και Σωτηρόζα) στο ευρύτερο δασικό οικοσύστημα που άφησε το Μεταλλείο βωξίτη στην περιοχή Μελετάνι. Από τις αρχές τις δεκαετίας του ΄90 έχει εγκαταλειφθεί, χωρίς κανείς από τους εκάστοτε εκμεταλλευτές του εξοφλημένου μεταλλείου να προχωρήσει, όπως είχε υποχρέωση, στην αποκατάστασή του. Ο χώρος συχνά – πυκνά υποδέχεται ανεξέλεγκτες αποθέσεις διαφόρων αποβλήτων, ενώ οι δύο λάκκοι, χωρίς τη στοιχειώδη περίφραξη, εγκυμονούν κινδύνους πρόκλησης ατυχημάτων, λόγω του μεγάλου βάθους, της απότομης κλίσης των πρανών τους και των σημειακών κατολισθήσεων. Καθώς η φύση έχει αναλάβει μόνη της δουλειά, τα ορύγματα έχουν μερικώς δασωθεί.
Υπενθυμίζεται ότι θύελλα αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας είχε ξεσπάσει, τόσο το 2003 όταν συμπεριελήφθη η ευρύτερη δασική έκταση του Μελετάνι στον Περιφερειακό Σχεδιασμό για τα απορρίμματα, όσο και το 2007 όταν επιχειρήθηκε η «αποκατάσταση» των ορυγμάτων τόσο της Μαλιαζέζας όσο και της Σωτηρόζας, μέσω της διάθεσης βιομηχανικών αποβλήτων (επικίνδυνων και μη) και η κατασκευή του πρώτου Χώρου Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) της χώρας!
Το σχέδιο του 2007, της ΜANDRECO, περιελάμβανε την επεξεργασία και τελική διάθεση σε ετήσια βάση:
• 13.200 tn σκόνης σακόφιλτρων για 30 χρόνια και 4.500 tn «ιστορικών» αποθεμάτων.
• 40.000 tn σκωρίες εκκαμινευμάτων για τουλάχιστον 20 χρόνια και 80.000 tn «ιστορικών» αποθεμάτων.
• 13.200 tn σκόνης σακόφιλτρων για 30 χρόνια και 4.500 tn «ιστορικών» αποθεμάτων.
• 40.000 tn σκωρίες εκκαμινευμάτων για τουλάχιστον 20 χρόνια και 80.000 tn «ιστορικών» αποθεμάτων.
Οι 2 λεκάνες της Μαλιαζέζας θα χρησιμοποιούνταν για τις σκόνες σακόφιλτρων και σκωρίες, ενώ η λεκάνη της Σωτηρόζας αποκλειστικά για σκωρίες.
Λόγω των αντιδράσεων, είχε διακοπεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση της εγκατάστασης, ενώ το 2012 έληξε και η ισχύς της θετικής Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης, που είχε εξασφαλίσει η MANDRECO. Όμως η πρόβλεψη του Περιφερειακού Σχεδιασμού συμπεριελήφθη και στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τους ορεινούς όγκους της Δυτικής Αττικής, το οποίο, ωστόσο, δεν έχει προωθηθεί για τελική επεξεργασία στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η προτεινόμενη αποκατάσταση, μέσω χωματισμών από τις εκσκαφές της επέκτασης του Μετρό, είναι βέβαιο ότι αποτρέπει τη δυσμενέστερη χρήση της Μαλιαζέζας ως ΧΥΤΕΑ. Ωστόσο, όσο δεν ανακαλείται ο Περιφερειακός Σχεδιασμός, όσο δεν συνεξετάζεται η περιβαλλοντική αποκατάσταση και των υπολοίπων πληγών που άφησαν πίσω τους τα μεταλλεία βωξίτη (στη Λούτσα, στη Σωτηρόζα κ.α), όσο δεν προτείνεται ένα συνολικό σχέδιο διαχείρισης του μοναδικού δασικού οικοσυστήματος, που βρίσκεται σε σχεδόν άμεση γειτνίαση με τη βιομηχανική ζώνη, τόσο θα μοιάζει περισσότερο ως εσπευσμένη και πρόχειρη λύση τελικής διάθεσης των προϊόντων εκσκαφής και λιγότερο ως επαναφορά – έστω και μερική – του δασικού οικοσυστήματος.
Τα παραπάνω ενισχύονται από το γεγονός ότι δε δίνεται ο προϋπολογισμός του συνολικού έργου, ενώ με έωλη επιχειρηματολογία το έργο εξαιρείται από την περιβαλλοντική αδειοδότηση και, κατά συνέπεια, από την έγκριση περιβαλλοντικών όρων! Η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων γίνεται ακροθιγώς από την εγκριθείσα μελέτη. Με αποτέλεσμα, για παράδειγμα, να υποεκτιμώνται οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα από τις ημερήσιες διελεύσεις φορτηγών (από 96 έως και 309 διελεύσεις γεμάτων – άδειων φορτηγών την ημέρα, ανάλογα με τις τρεις περιόδους εκτέλεσης του έργου) μέσα στην επόμενη πενταετία και να μην προτείνονται ουσιαστικά μέτρα. Επιπλέον, καμία πρόβλεψη δεν υπάρχει για την τύχη των καταλοίπων αμμοβολών και άλλων αποβλήτων που έχουν απορριφθεί χύδην στις δύο λεκάνες της Μαλιαζέζας και στην παρακείμενη περιοχή!
Παρά το γεγονός ότι τόσο στην εγκριτική απόφαση του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, όσο και στις υποκείμενες διοικητικές πράξεις δε γίνεται καμία μνεία στον Περιφερειακό Σχεδιασμό για τα απορρίμματα και το έργο φαίνεται να αδειοδοτείται ανεξαρτήτως και αυτοτελώς, δεν παρέχεται καμία διασφάλιση γι’ αυτό.
Αντίθετα, στη μελέτη της ΕΛΛΑΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΕ γίνεται πολλές φορές αναφορά στο χαρακτηρισμό του χώρου ως «βέλτιστη θέση για την Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων στην Δυτική Αττική». Μάλιστα, αιτιολογείται η καταλληλότητα του χώρου για την απόθεση των προϊόντων εκσκαφής ως προβλεπόμενη από τον Περιφερειακό Σχεδιασμό (ν. 3164/2003). Είναι προφανές ότι η θεώρηση αυτή τροφοδοτεί αρνητικές σκέψεις για την επιχειρούμενη αποκατάσταση, η οποία μπορεί να εκληφθεί ως έναρξη της υλοποίησης του περιφερειακού σχεδιασμού για τα απόβλητα από την Κερκόπορτα…
Η ΕCOELEUSIS τάσσεται υπέρ της συνολικής περιβαλλοντικής αποκατάστασης των βλαβών, που άφησε πίσω της η μεταλλευτική δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή του Μελετάνι. Όσο η πολιτεία αδρανεί και δεν αξιώνει από τους κατά νόμο υπόχρεους της αποκατάστασης την παρουσίαση και υλοποίηση, με αυστηρό χρονοδιάγραμμα, ενός συνολικού σχεδίου θεραπείας των πληγών, τόσο η περιοχή θα μεταβάλλεται σε χώρο ανεξέλεγκτης απόθεσης κάθε είδους αποβλήτων με τραγικές συνέπειες για όλη την δασική περιοχή.
Η δημόσια συζήτηση για το συγκεκριμένο σχέδιο της ΕΛΛΑΝ Α.Ε πρέπει άμεσα, χωρίς χρονοτριβή, να ξεκινήσει με πρωτοβουλία της Αντιπεριφέρειας και με την συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών.
.jpg)
