ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΤΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ * ΣΕ ΠΛΗΡΕΣ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΟΙ ΣΔΙΤ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ
Στο σύστημα διαχείρισης των αστικών αποβλήτων της Ελλάδας κυριαρχεί η ταφή, σε ποσοστό 82% (πίνακας 1). Η ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών είναι πολύ μικρή (15%) και γίνεται με κακό και αδιαφανή τρόπο.
Η εκτροπή και ανάκτηση οργανικών είναι απειροελάχιστη (3%) και δεν προέρχεται, κυρίως, από προδιαλογή. Οι δήμοι παρεμποδίζονται να αναπτύξουν δημοτικά συστήματα ανακύκλωσης, προδιαλογής και κομποστοποίησης οργανικών.
Η πολιτεία (υπουργεία και περιφέρειες) έχουν διαλέξει το λάθος τρόπο για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Υπονομεύουν βάναυσα το πνεύμα και το γράμμα της ιεράρχησης στη διαχείριση των απορριμμάτων (οδηγία 2008/98/ΕΚ και ν. 4042/2012).
Κρατούν τα αστικά απορρίμματα σε σύμμεικτη μορφή, για να τα οδηγήσουν σε κεντρικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας. Στις οποίες δεν μπορούν να υλοποιηθούν οι δεσμευτικοί στόχοι της ανάκτησης και, ουσιαστικά, καταργείται η προδιαλογή.
Παράγονται τεράστιες ποσότητες καυσίμων, οι οποίες δεν μπορούν να απορροφηθούν στη βιομηχανία και οδηγούν αναγκαστικά σε νέες μονάδες καύσης. Δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να υπάρξει τεράστιο κατασκευαστικό και λειτουργικό κόστος.
Κάνουν αυτό ακριβώς που καυτηριάζει η έκθεση 20 του ευρωπαϊκού ελεγκτικού συνεδρίου, με ορατό τον κίνδυνο να χρηματοδοτηθούν έργα που δεν θα εκπληρώνουν τους δεσμευτικούς στόχους της Ε.Ε.
Βρίσκονται σε διαδικασία δημοπράτησης πολλά έργα μονάδων επεξεργασίας ΑΣΑ (Αστικά Στερεά Απόβλητα), χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ, τα οποία έχουν αφύσικα μεγάλη δυναμικότητα.
Σε περιοχές, που αντιπροσωπεύουν το 75,6% των μόνιμων κατοίκων της Ελλάδας, στις οποίες η ετήσια παραγωγή ΑΣΑ, το 2011, ήταν 4.212.320 τόνοι, σχεδιάζονται μονάδες επεξεργασίας με δυναμικότητα 3.916.500 τόνους/έτος. Δηλαδή, το 92,98 % του συνόλου των ΑΣΑ (πίνακας 2). Οι σχετικές συμβάσεις προβλέπεται ότι θα απαιτούν μακροχρόνιες δεσμεύσεις (25-30 χρόνια) για εγγυημένες ποσότητες σύμμεικτων ΑΣΑ.
Το ποσοστό αυτό δεν θα έπρεπε να υπερβαίνει το 30%. Σε επίπεδο χώρας, αναμένεται η ετήσια παραγωγή 2.073.364 τόνων δευτερογενών καυσίμων (RDF/SRF), όταν η εγχώρια τσιμεντοβιομηχανία δηλώνει ότι δεν μπορεί να απορροφήσει περισσότερους από 288.000 τόνους/έτος.
Η Πρωτοβουλία Συννενόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ), καθώς και άλλες κοινωνικές οργανώσεις, έχει τεκμηριώσει, τεχνικά και οικονομικά, τον τρόπο με τον οποίο η διαχείριση των ΑΣΑ μπορεί να είναι περιβαλλοντικά ασφαλής, να διασφαλίζει την εκπλήρωση των στόχων και να έχει χαμηλό κατασκευαστικό και λειτουργικό κόστος.
Πρόκειται για την ιδέα της αποκεντρωμένης διαχείρισης, σύμφωνα με την οποία το βάρος πέφτει στη μέγιστη ανάκτηση των υλικών και στην ελαχιστοποίηση των ποσοτήτων των σύμμεικτων, που έχουν ανάγκη επεξεργασίας.
Στηρίζεται στις αρχές της εγγύτητας και της μικρής κλίμακας και υλοποιείται σε δημοτικές και διαδημοτικές εγκαταστάσεις. Το μοντέλο αυτό μπορεί να υλοποιηθεί πιο γρήγορα και με λιγότερο κόστος κατασκευής και λειτουργίας.
Εγγυάται την αποτελεσματικότητα της χρηματοδότησης. Διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών και παράγει οφέλη που μπορούν να επιστρέψουν στην κοινωνία και να ανατροφοδοτήσουν νέες δράσεις για την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση.
Εχει ευελιξία και μπορεί να παρακολουθεί τις προσπάθειες εκπλήρωσης των δεσμευτικών στόχων.
Η περίοδος που διανύουμε είναι εξαιρετικά κρίσμη για το μέλλον της διαχείρισης των ΑΣΑ, και η Ε.Ε. πρέπει να σκεφτεί πολύ σοβαρά αν θα συναινέσει στις καταστροφικές επιλογές της πολιτείας ή αν θα επιβραβεύσει τις λογικές της ορθολογικής διαχείρισης. Τόσο απλά.
* Μέλος της κίνησης πολιτών ΠΡΩΣΥΝΑΤ (Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων)
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ :
.jpg)
